Historija islama

Opravdana sa nebesa… (Vrijednosti Aiše r.a.)

sanel
By sanel
Preveo: Jasir F. Dizdarević
Ostvarivanje ubudijjeta i iskrenost u ibadetu Allahu Jedinom, je obaveza žene i muškarca podjednako, a put do toga ne može biti osim sa znanjem. Zbog toga je traženje korisnog znanja naređeno obadvoma. Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: ”Traženje nauke  je obaveza svakom muslimanu.” Ovo prenosi Ibn-Madže u predgovoru svoga Sunena, a taj je hadis hasen. (Misbahuz-zudžadže, 1:94)
Napomena prevodioca: Ubudijjet je potčinjenost, ropstvo, robovanje Allahu, bez da mu se pripisuje sudrug, a ibadet je bogoslužje, obredi, pobožno djelo, robovanje, obožavanje i pokornost Allahu, sve ono što Allah voli i sa čime je zadovoljan od riječi i djela, javnih i tajnih.
“Svakom muslimanu”, to je forma koja podrazumjeva i muškarca i ženu, pa je traženje nauke obaveza za ženu, kao što je to obaveza i  za muškarca. Ono što se podrazumjeva pod obaveznim znanjem, ovdje, jeste šerijatsko znanje, koje je prijeka potreba muslimanu, radi popravljanja njegove akide, poboljšavanja njegovog ibadeta i sistematizacije i planiranja njegovih životnih pitanja, i to iz znanosti Kitaba i sunneta.

Vezano za područje islamskih nauka, i historiju žene muslimanke, navest ćemo najsvjetlije primjere iz života Siddike (Iskrene), kćerke Siddika (Iskrenog), majke pravovjernih, Aiše, kćerke Ebu-Bekra, Allah bio zadovoljan s’ njom i njenim ocem.
Ona je ljubav Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i najdraža žena njegovom srcu. Oženio ju je po naredbi svoga Gospodara, a donio mu je Džibril njen lik u komadu svile, prije nego što će je oženiti.
Naslovio je El-Buhari poglavlje u svome Sahihu u “Knjizi braka” ovako: “Poglavlje gledanja u ženu prije braka”, a zatim je prenio hadis sa senedom čiji tekst glasi: “Rekao je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, Aiši: “Pokazano mi je u snu kako te dovodi melek u platnu od kvalitetne svile, govoreći mi: “Ovo je tvoja žena.” Zatim sam otkrio veo sa tvoga lica, pa kad ono ti. Rekao sam: Ako ovo bude od Allaha, ostvarit će se.” Ovo prenosi El-Buhari na nekoliko mjesta u svome Sahihu, u djelu “Menakibul-ensar (Vrijednosti Ensarija)”, poglavlje “Poslanikova ženidba sa Aišom” (Fethul-bari, 8:223), kao i u “En-Nikah (Brak)” (Fethul-bari, 9:180). Prenosi Ibn-Hajjan od Aiše, radijellahu anha: “Kod Poslanika me je doveo Džibril”, što nas upućuje da je spomenuti melek u stvari Džibril. (Fethul-bari, 9:181)

 
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, se oženio sa njom, u Mekki, dvije godine nakon smrti majke pravovjernih Hatidže, radijellahu anha. Zatim ju je priveo sebi, u Medini, i to u ševvalu prve godine po Hidžri. Ovo bilježi El-Buhari. (Fethul-bari, 7:17, 20, 21)
Nije se, sallallahu alejhi ve sellem, oženio sa djevojkom mimo nje. Živjela je sa Poslanikom, sallallahu alejhi ve sellem, devet godina, a postala je udovica u osamnaestoj. Preselila je, Allah bio zadovoljan sa njom, 17-tog ramazana 58. godine po Hidžri, a zakopana je u Bekijji. (El-Isabe, 8:17, 20, 21)
Allah ju je odabrao za dragu ženu Svome poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, kada je bila u cvijetu svoje mladosti i jeku oštroumnosti i bistrine, da bi bila čista stranica u koju se urezuje znanje poslanstva.
Ovo je od mudrosti Uzvišenog Allaha radi očuvanja vjere. Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je primjer i uzor ummetu. Na nama je da ga slijedimo u svim segmentima njegovog života, kao što je, između ostalog, njegovo ponašanje u kući, postupanje sa porodicom i u stvarima koje nisu poznate osim njegovim ženama.

Radi ovog vrlo važnog zakonodavnog  cilja Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je ženio mnogo žena kako bi jedna drugu upotpunjavale u pamćenju njegovog sunneta u kući i bračnom životu, te prenošenju istog do ummeta.
U tome je najbolja bila iskrena Aiša, majka pravovjernih, radijellahu anha. Zapamtila je od znanja poslanstva ono što nije zapamtila ni jedna druga, pa ga je raširila u ummetu.
Ona je od ashaba koji mnogo prenose hadis, a oni su manjina, kao: Ebu-Hurejre, Ibn-Abbas, Ibn-Omer i Enes, Allah bio zadovoljan sa svima njima. Prenijela je od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, 1210 hadisa. Složili su se El-Buhari i Muslim na 174 njena hadisa, dok sam El-Buhari bilježi 54, a sam Muslim njih 68. (Vidi: El-Idžabe od Ez-Zerkešija, str. 40) Najviše o čemu prenosi su propisi, zbog toga se kaže da je prenijela ummetu četvrtinu šerijata. To kaže El-Hakim Ebu-Abdillah, autor djela “El-Mustedrek”. (El-Idžabe, str. 59)

 
Od nje prenosi veliki broj ashaba, kao što su njen otac Ebu-Bekr Es-Siddik, Omer ibn El-Hattab, njegov sin Abdullah, Ebu-Hurejre, Ibn-Abbas, Amr ibn El-As, Ebu-Musa El-Eš’ari itd.
Radi napomene: Ashabi i tabiini, koji prenose od Aiše, nisu vidjeli majku pravovjernih, nego su slušali hadise iza zastora, shodno ajetu: “… a ako od njih (žena) nešto tražite, tražite to od njih iza zastora. To je čestitije i za vaša i za njihova srca.” (El-Ahzab, 53) Izuzetak su mahremi (bliži rod), kao što su njen otac Ebu-Bekr, sestrići Abdullah (ashab) i Urve (tabi’in), sinovi Esme kćerke Ebu-Bekra. (nap. prev.)
 
Od nje, takođe, prenosi i veliki broj tabi’ina. Od najpoznatijih su: Mesruk ibn El-Edžde’a, El-Esved En-Neha’i, Se’id ibn El-Musejjib, Urve sin njene sestre, Ebu-Seleme ibn Abdurrahman, Eš-Šabi, Mudžahid, Ata’ ibn Ebi-Rebbah, Ikrime, Nafi’ mevla Ibn-Omer i Amra bint Abdurrahman. (El-Idžabe, str. 40)
 
Kaže Ata’, Allah mu se smilovao: “Aiša je bila najboljeg razumijevanja (u fikhu), najučenija i najtačnijeg viđenja u svemu općenito.” (El-Idžabe, str. 56) Ata’ je od poznatih tabi’ina. Sreo je od ashaba četvoricu čuvenih Abdullaha (el-abadiletul-erbe’a), Muaviju, Džabira i druge.
Kaže hafiz Muhammed ibn Šihab Ez-Zuhri: “Kada bi se sabralo svo Aišino znanje i znanje svih ostalih žena, Aišino znanje bi bilo bolje.” (El-Idžabe, str. 56) Ez-Zuhri je među uglednijim tabi’inima. Susreo se sa velikim brojem ashaba Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Od njih je slušao hadise. Neki od tih ashaba su: Abdullah ibn Omer, Abdullah ibn Džafer, Sehl ibn S’ad, Enes ibn Malik, Džabir ibn Abdullah i drugi.
 
Kaže Mesruk, Allah mu se smilovao: “Vidio sam starije, ugledne ashabe Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, kako je pitaju o nasljednom pravu.” (El-Idžabe, str. 57) Mesruk ibn El-Edžde’a El-Hemdani El-Vadi’i El-Kufi je od poznatijih tabi’ina i jedan od njihovih imama. Susreo se sa mnogo ashaba i od njih je slušao hadis. Naki od njih su: četvorica halifa, Muaz ibn Džebel, Habbab, Ibn-Mes’ud, Ubejj ibn K’ab, Zejd ibn Sabit, Abdullah ibn Omer, Aiša…
 
Bilježi Et-Tirmizi od Ebu-Muse El-Ešarija, Allah bio zadovoljan sa njim, da je rekao: “Nismo mi, ashabi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, nikada pitali Aišu, radijellahu anha, o nekom nejasnom hadisu, a da kod nje nismo našli znanje o njemu.” (Sunen Et-Tirmizi, 5:705)
Aiša, radijellahu anha, je bila najdraža osoba Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, od svih ljudi. Prenose El-Buhari i Muslim od Amra ibn El-Asa, radijellahu anhu, da je upitao Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: “Ko ti je najdraži od ljudi?” Rekao je: ”Aiša.” Pa ga je upitao: “A od muškaraca?” Reče: “Njen otac.” (Fethul-bari, 7:18 i Sahihu-Muslim, 4:1856) Pritvrđeno je u Sahihul-Buhariju da je Ammar ibn Jasir rekao o Aiši: “Ja znam da je ona njegova, sallallahu alejhi ve sellem, supruga na dunjaluku i na Ahiretu.” (Fethul-bari, 7:106)
 
Bilježi Et-Tirmizi da je neki čovjek raspravljao o Aiši, radijellahu anha, (podvrgavao je kritici) u prisustvu Ammara ibn Jasira, radijellahu anhu, pa mu je Ammar rekao: “Gubi se rugobo! Zar uznemiravaš Poslanikovu, sallallahu alejhi ve sellem, dragu?!” (Sunen Et-Tirmizi, 5:707)
Mesruk, radijellahu anhu, kada bi prenosio hadis od nje, rekao bi: “Pričala mi je Siddika (Iskrena), kćerka Siddika (Iskrenog), najmilija žena Allahovog miljenika.” (El-Isabe, 8:12)
Bilježi Muslim u svome Sahihu da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao svojoj kćerci Fatimi, radijellahu anha: “Zar ne voliš ono što ja volim?” Rekla je: “Naravno da volim.” Rekao je: “Pa zavoli ovu.” i pokazao je na Aišu.” (Sahihu-Muslim, 4:1891)
 
Bila je Aiša, radijellahu anha, blagoslov za ummet. Zbog nje je spušten ajet o tejemumu, kao milost i olakšica muslimanima do Sudnjeg dana. Zbog toga je rekao Usejd ibn Hudajr, radijellahu anhu: “Nije ona vaš prvi blagoslov, o porodico Ebu Bekrova.” Usejd ibn Hudajr, ili Ibnul-Hudajr El-Evsi El-Ensari je jedan od šestorice (prvih muslimana, – nap. prev.) iz plemena El-Evs. Prisustvovao je drugoj zakletvi na Akabi. Imao je izuzetno lijep glas prilikom učenja Kur’ana. U Buharijevom Sahihu se navodi hadis da su maleki slušali njegovo učenje.
 
To se desilo prilikom bitke Benul-Mustalak. U ovom pohodu je učestvovala i Aiša, radijellahu anha. Na putu joj se prekinula ogrlica, pa se Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, zaustavio dok se ne pronađe. Ulogorili su se i ostali ljudi, a nisu bili pod abdestom, pa su došli kod Ebu-Bekra Es-Siddika rekavši mu: “Zar nisi vidio šta je uradila Aiša? Zaustavila je Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i ljude, a nisu pod adestom, niti imaju vode.” Pa je ušao Ebu-Bekr kod svoje kćerke Aiše, a Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je zaspao sa glavom naslonjenom na njenu butinu. Rekao joj je: “Zaustavila si Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i ljude, a niti su pod abdestom, niti imaju vode.” Kaže Aiša, radijellahu anha: “Kritikovao me, tako, Ebu-Bekr koliko je to Allah htio i uderao me vrhom palca u krsta, a nisam se pomjerala, jer je Allahov Poslanik spavao na mojoj butini. Probudio se Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kad je svanulo, bez abdesta, pa je Allah spustio ajet o tejemmumu, te su ga svi ljudi primjenili.” Tada  reče Usejd ibn El-Hudajr, radijellahu anhu: “Nije ona vaš prvi blagoslov, o porodico Ebu-Bekrova.” Kaže Aiša: “Kada smo potjerali jahalicu, na kojoj sam bila, pronašli smo ogrlicu ispod nje.” Ovo prenosi El-Buhari u svome Sahihu poglavlje “Et-Tejemmum”. (Pogledaj: Fethul-bari, 1:431) U drugom rivajetu njegovog Sahiha navodi se da je Usejd ibn Hudajr rekao Aiši, radijellahu anha: “Allah te nagradio dobrim. Pa tako mi Boga, nikada se nije spustila na tebe neka poteškoća, a da ti Allah nije dao neku olakšicu i izlaz, a u isto vrijeme i blagoslov za muslimane.” (Fethul-bari, 7:107)
 
Događaj “El-Ifk”, u kojem su munafici Medine potvorili Siddiku, radijellahu anha, i o kojem je Allah spustio Kur’an, te propisao propise koji čuvaju čast vjernika od jezika munafika i pokvarenjaka, bio je, takođe, njen blagoslov. Spustio je Allah vezano za iskrenu Aišu, radijellahu anha, šesnaest ajeta iz sure En-Nur, koji će se učiti do Sudnjeg dana. Od ajeta: “Među vama je bilo onih koji su iznosili potvoru…” do Allahovih, dželle še’nuhu, riječi: “… Oni nisu krivi za ono što o njima govore; njih čeka oprost i veliko obilje.” (Sura En-Nur, 11-26)
Kažu učenjaci: “Kada Allah Uzvišeni spomene u Kur’anu ono što Mu mnogobošci pripisuju, veliča sam Sebe riječima subhanellah (Hvaljen neka je Allah).” Kaže Allah, dželle še’nuhu: “Nevjernici govore: “Allah je sebi uzeo dijete.” Subhanehu – Hvaljen neka je On!” (El-Bekare, 116)
Kaže Allah, dželle še’nuhu, vezano za Aišu, radijellahu anha: “Zašto niste, čim ste to čuli, rekli: “Ne dolikuje nam da o tome govorimo, subhaneke – hvaljen neka si Ti! To je velika potvora!” (Sura En-Nur, 16)
Veličao je Allah sam Sebe riječima “subhanellah”, u odbacivanju poročnosti Aiše, kao što je veličao sam Sebe u odbacivanju svake manjkavosti i nesavršenstva sa Svoga bića. (El-Idžabe, str. 53)
Kaže Ez-Zamahšeri: “Kada bi podrobno analizirao Kur’an i istraživao ono čime se prijeti  griješnicima, nebi našao da je Allah Uzvišeni i u čemu grublji i strožiji kao u osudi Aišine, radijellahu anha, potvore.” (El-Keššaf, 3:67)
Zbog toga su četvorica imama, kao i drugi učenjaci islama, čije se riječi uvažavaju, jedinstveni da onaj ko potvori Aišu, radijellahu anha, za blud postaje nevjernik i izlazi iz islama. Od njega se razvodi njegova žena, ne ukopava se u groblju muslimana, niti mu se klanja dženaza, zbog toga što je zanijekao šesnaest ajeta iz Kur’ana spuštenih o nevinosti Aiše, radijellahu anha.
 
Malik kaže da se onaj ko vrijeđa Aišu ubija, čak i ako ne spomene potvoru (za blud), za razliku od  vrijeđanja drugih ashaba, mimo nje. Kaže El-Makrizi u knjizi “Imtaul-esma’i”, u poglavlju “Kazna za onoga ko vrijeđa ashabe Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem”, da je obavezna smrtna kazna (za vrijeđanje Aiše) zbog dvije stvari. Prva: Svjedočenje Kur’ana o njenoj nedužnosti i nevinosti, a poricanje Kur’ana je kufr (nevjerstvo). Druga: Aiša, radijellahu anha, je Poslanikova “postelja”, pa je njeno vrijeđanje manjkavost Allahovom Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, a nalaženje manjkavosti Poslaniku je kufr. Kaže: Nadograđuje se na drugu mes’elu smrtna kazna za onog ko vrijeđa i potvara bilo koju od Poslanikovih žena, jer su sve one “postelje” Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.

Pa neka se Allah smiluje Siddiki kćerci Siddika, opravdanoj sa nebesa. Koliko je samo dala ummetu ogromnog hajra sa svojim širenjem Poslanikovog znanja i koliko smo samo vidjeli dobra od njenog blagoslova. Neka Allah bude zadovoljan s’ njom i neka je učini zadovoljnom i sretnom.

Korištena literatura:
1-Kur’an (iz medinskog Mushafa, štampan 1405. po H.)
2-Ibn-Sad, Muhammed (umro 230. po H.) “Et-Tabekatul-kubra”, štampa: Daru-Sadir, Bejrut
3-Ahmed ibn Hanbel (umro 241. po H.) “El-Musned”, “Tertibul-musned” (El-Fethur-rabbani) Es-Saidi, “Fadailus-sahabe”, štampa: Univerzitet Ummul-Kura, Mekka, 1403. po H.
4-El-Buhari, Muhammed ibn Ismail (umro 256. po H.) “El-Džamius-sahih”, štampa: Es-Selefije, Egipat
5-Muslim, Ibnul-Hadždžadž (umro 261. po H.) “El-Džamius-sahih”, štampa: El-Halebi
6-Ibn-Madže, Muhammed ibn Jezid (umro 257. po H.) “Es-Sunen”, štampa: El-Halebi
7-Et-Tirmizi, Muhammed ibn Isa (umro 297. po H.) “Es-Sunen”, štampa: El-Halebi
8-Ibn-Abdil-Ber, Jusuf ibn Abdullah (umro 463. po H.) “El-Istiab fi mearifeti el-ashab”, štampa: Nehda, Egipat
9-Ez-Zamahšeri, Mahmud ibn Omer (umro 528. po H.) “El-Keššaf”, štampa: El-Mekteba et-tidžarijja, Egipat
10-El-Muhib Et-Taberi, Ahmed ibn Abdullah (umro 694. po H.) “Zehairrul-ukba fi menakibi zevil-kurba”, štampa: El-Kudsi, Egipat, 1356. po H.
11-Ez-Zerkeši, Muhammed ibn Abdullah (umro 794. po H.) “El-Idžabe”, štampa: El-Mekteb el-islami, Damask
12-El-Makrizi, Ahmed ibn Ali (umro 845. po H.) “Imtaul-esma’i” (rukopis)
13-Ibn-Hadžer, Ahmed ibn Ali (umro 852. po H.) “Fethul-bari”, štampa: El-Mekteba es-selefija, Egipat, “El-Isabe fi temjizi es-sahabe”, štampa: Nehda, Egipat

Autor: dr. Abdul-Aziz A. El-Kari’, profesor na Islamskom univerzitetu u Medini
Sa arapskog preveo: Jasir F. Dizdarević

Share This Article
Lost your password?