Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini (IZ) 7. maj obilježava kao Dan džamija, u znak sjećanja na taj dan 1993. godine kada je srušena najveća i najpoznatija banjalučka džamija – Ferhadija.
Dan džamija je i podsjećanje na 614 džamija srušenih tokom rata u BiH i progon muslimana s predratnih ognjišta tokom rata od 1992. do 1995. godine.
Prema podacima Islamske zajednice BiH, u toj državi tokom rata srušeno je i i 218 mesdžida, 69 mekteba, četiri tekije, 37 turbeta i 405 drugih vakufskih objekata. Na teritoriji pod kontrolom Vojske Republike Srpske srušene su 534 džamije, a na teritoriji koju je kontrolisalo Hrvatsko vijeće obrane 80.
Uništeno je ili oštećeno više od 80 posto od 1.144 džamije, koliko ih je bilo u BiH prije 1992.
Tačno osam godina nakon rušenja Fehradije, prilikom pokušaja postavljanja kamena temeljca za ponovnu gradnju te džamije, u Banjoj Luci je napadnuto 300 vjernika, predstavnika IZBiH te bosanskohercegovačkih i stranih zvaničnika.
Tokom napada teško je povrijeđen Murat Badić iz Cazina, koji je nedugo zatim podlegao ranama.
Trinaest godina nakon Badićeve smrti nisu otkriveni počinioci njegovog ubistva, dok su učesnici u neredima prekršajno kažnjeni.
Skup je osiguravao nedovoljan broj policajaca bh. entiteta Republika Srpska, prenosi Anadolija.
Pod zaštitom UNESCO-a
Banjalučka Ferhadija bila je pod zaštitom UNESCO-a od 1950. godine.
Ta džamija je zadužbina Ferhad-paše Sokolovića. Izgrađena je 1579. godine. No, 7. maja 1993. u potpunosti je srušena, a teren na kojem se nalazila je poravnan.
Ferhadija se obnavlja, a klanjanje bajram-namaza u obnovljenoj džamiji, prvi put nakon njenog rušenja 1993. godine, prema najavama, moglo bi biti organizovano već ove godine.
Turska agencija za međunarodnu saradnju i razvoj (TIKA) finansira preostali dio obnove Ferhadije, potvrdio je ranije za Anadoliju direktor TIKA-e za BiH Zulkuf Oruč.
Kazao je da bi obnova najpoznatije banjalučke džamije i značajnog kulturno-historijskog spomenika iz 16. vijeka trebala biti okončana do kraja godine, ali će glavnina radova biti završena do oktobra, kako bi u Ferhadiji ove godine mogao biti klanjan bajram-namaz.
„Ferhadija nosi svoju kulturno-historijsku vrijednost i ona je, također, spomenik koji je bitan i za zajedničku historiju BiH i Turske“, istakao je Oruč.
Podsjetio je da su zbog nedostatka finansijskih sredstava radovi na Ferhadiji bili zaustavljeni prošle godine te je TIKA odlučila da finansira nastavak radova do njihovog okončanja, donacijom blizu 1,5 miliona eura.
Iako je riječ o veoma složenim radovima, koji će se odvijati u dvije faze, a podrazumijevaju i zadovoljavanje standarda UNESCO-a, Oruč je izrazio uvjerenje da će svi radovi biti završeni do kraja godine.
(Agencije)