Priredio: Nermin Avdić
1. Samo četiri ajeta u Kur’anu počinju sa harfom šin, pa koji su to ajeti?
To su:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ…
(El-Bekara, 185), što znači: “U mjesecu ramazanu počelo je objavljivanje Kur’ana, koji je putokaz ljudima, jasan dokaz Pravog puta i razlikovanja dobra od zla…”
شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ.
(Alu Imran, 18), što znači: “Allah svjedoči da nema drugog boga osim Njega, a i meleki i učeni, postupajući pravedno. Nema boga osim Njega, Silnog i Mudrog!”
شَاكِرًا لِأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ.
(En-Nahl, 121) što znači: “I bio je zahvalan na blagodatima Njegovim; On je njega izabrao i na Pravi put uputio.”
شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ…
(Eš-Šura, 13), što znači: “On vam propisuje u vjeri isto ono što je naredio Nuhu i ono što objavljujemo tebi, i ono što smo naredili Ibrahimu i Musau i Isau: Pravu vjeru ispovijedajte i u tome se ne podvajajte…”
2. Kada je počelo pisanje tefsira – komentara, kao zasebnog djela, odvojenog od hadisa, i ko su predstavnici tog perioda?
Pisanje tefsirakao zasebnog djela, odvojenog od hadiskih zbirki, počelo je u 3. hidžretskom stoljeću.
Neki od učenjaka su:
– Alijj b. El-Medini, učitelj imama Buharija (umro 234. h. g.), a napisao je djelo o povodima objavljivanja pojedinih ajeta (esbabun–nuzul),
– Ebu Ubejd El-Kasim b. Sellam napisao je djelo o derogiranim i derogirajućim ajetima (en-nasih vel–mensuh) i iz oblasti kiraeta,
– Ebu Bekr es–Sidžistani napisao je djelo iz oblasti lingvističkog tumačenja Kur’ana, a ovakav pristup tefsiru kur’anskih ajeta naziva se garibul–Kur’an,
– Ebu Bekr el-Bakillani pisao je djela iz oblasti idžazul-Kur’an, tj. o nadnaravosti Kur’ana,
– El-‘Iz b. Abdusselam pisao je iz oblasti medžazul–Kur’an, odnosno o stilističkom tumačenju kur’anskih ajeta, i mnogi drugi učenjaci, Allah im se smilovao.
Spomenuti učenjaci pisali su djela svako od njih iz jedne oblasti, a nisu pisali iz svih oblasti u jednoj knjizi.[1]
3. Koji je dokaz iz Kur’ana da je osnova za stvari na dunjaluku da su dozvoljene?
To su riječi Uzvišenog:
“On je za vas sve na Zemlji stvorio…” (El–Bekara, 29)
4. Da li je u Kur’anu spomenut hljeb?
Da, u 36. ajetu sure Jusuf. Kaže Allah Uzvišeni:
“S njim (Jusufom alejhis-selam) u tamnicu su ušla još dva momka. ‘Ja sam sanjao da cijedim grožđe’, reče jedan od njih. ‘A ja, opet’, reče drugi, ‘kako na glavi nosim hljeb koji ptice kljuju. Protumači nam to, jer vidimo da si, zaista, dobar čovjek.’”
5. Postoje četiri pravila u vezi sa tedžvidskim pravilom nun sakin i nun tenvin, a to su: izhar, idgam, iklab i ihfa.
Šta je to izhar?
Izhar je kada svaki harf izađe iz svog pravog ishodišta bez nazala (ar. gunneh) na posljednjem harfu u riječi.
Harfovi izhara su: hemze ( ء ), ha ( ه ), ajn ( ع ),
ha ( ح ), gajn ( غ ) i ha ( خ ).
Ovi harfovi mogu se naći sa harfom nun (ن) u istoj ili dvije riječi, te također sa tenvinom i to samo u dvije riječi.
Primjeri harfa nun sa jednom riječi su: en‘amte (أنعمت), minhum
( منهم) i sl., te sa dvije riječi: min ‘amel ((من عمل, men had (من هاد) i sl.
Primjeri sa tenvinom: kullun amene (كل آمن), ‘alimun hakim (عليم حكيم) i dr.
[1] O onim učenjacima koji su pisali o svim oblastima u jednoj knjizi bit će riječi u sljedećem nastavku, uz Allahovu pomoć.