Hatib:Nezim Halilović Muderris
Braćo i sestre u islamu! Danas 26. zu-l-ka’de 1430.H., 29. oktobra 2010. godine, hutbu sam naslovio sa Zavidnost – teška bolest. Zavidnost je braćo i sestre negativna ljudska osobina, koja se izražava u negativnom stavu prema drugoj osobi, koja posjeduje nešto što zavidnik nema, bez obzira da li se radilo o pozitivnoj osobini druge osobe, njenoj porodici, fizičkom izgledu, posjedovanju materijalnih dobara i drugog, u želji da to dobro koje posjeduje druga osoba bude mu uskraćena. Postoje različite vrste i nivoi zavidnosti, koje mogu varirati od zlobe u duši, preko blagog neprijateljstva, do otvorene agresivnosti i sreće koja obuzima zavidnika, kada to dobro ode od druge osobe.
Zavidnost je braćo i sestre, stara opaka bolest, prisutna i u ovom našem vremenu, a nje se svaki iskreni vjernik mora dobro čuvati, jer ona uništava vjeru ljudi, potpuno kida njihove međusobne komunikacije i biva uzrokom drugih velikih grijeha.
Braćo i sestre, žalosno je da ima mnogo onih koji se raduju tuđoj nesreći, a tužni su kad musliman uznapreduje i dođe do položaja ili imetka. Tako se ponašaju dvoličnjaci, o kojima Allah, subhanehu ve te’ala, kaže u 120. ajetu Sure Ali Imran:
Ako kakvo dobro dočekate, to ih ozlojedi, a zadesi li vas kakva nevolja, obraduju joj se. Ako budete strpljivi i ono što vam se zabranjuje izbjegavali, njihovo lukavstvo vam neće nimalo nauditi. Allah, zaista, dobro zna ono što oni rade.
A u 109. ajetu Sure El-Bekare, Allah, dželle še’nuhu, govoreći o mržnji Ehlu-l-Kitaba, kaže: ”Mnogi sljedbenici Knjige jedva bi dočekali da vas, pošto ste postali vjernici, vrate u nevjernike iz lične zlobe (zavisti) svoje, iako im je Istina poznata; ali vi oprostite i preko toga pređite dok Allah Svoju odluku ne donese! Allah, zaista sve može.”
Na veoma slikovit način Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, upozorava na opasnost zavidnosti, pa u hadisu koji bilježi imam Ebu Davud, kaže: Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Čuvajte se zavidnosti, jer zavidnost uništava dobra djela kao što vatra uništava drva!” (Ebu Davud)
U drugoj predaji koju bilježi imam Muslim stoji: Prenosi Enes ibn Malik, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Nemojte jedni druge mrziti, nemojte jedni drugima zaviditi, niti jedni drugima okretati leđa (prekidati međusobne komunikacije), nego budite Allahovi robovi, braća! Nije dozvoljeno muslimanu da napusti brata (muslimana) duže od tri dana.” (Muslim)
Razlozi zavidnosti su: mržnja, neprijateljstvo, oholost, samodopadanje, strah od gubljenja položaja, ljubav prema ugledu i karijeri, skrivena škrtost i pokvarenost. Zavidnošću se zavidnik udružuje sa Iblisom i nevjernicima koji žele nesreću i propast vjernicima.
Onaj kome se zavidi, biva očišćen od grijeha time što se prema njemu čini nepravda, koja prerasta u ogovaranje ili čak potvaranje, tako da će se od zavidnika na Sudnjem danu oduzimati dobra djela, sve dok ne postane pravi gubitnik, koji je u zlobi živio dunjalučki život, a na budućem svijetu je pravi bijednik, koji je potpno bankrotirao.
Braćo i sestre, naš Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nas upozorava na dvije opake bolesti, pa u hadisu koji bilježi imam Tirmizija, stoji:
Prenosi Zubejr ibn Avvam, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Među vas se uvukla bolest prijašnjih naroda, zavidnost i mržnja, ne kažem da briju (uklanjaju) dlake, već briju vjeru!” (Tirmizija)
Zavidnost u smislu želje da i mi posjedujemo neke vrline, se ne smatra zavidnošću, već iskrenom željom, kao što stoji u Muttefek predaji, koju prenosi Abdullah ibn Mes’ud, radijallahu anhu:
Prenosi Abdullah ibn Mes’ud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Nema zavidnosti izuzev dvojici: čovjeku kome je Allah podario imetak, pa ga on troši na putu istine i čovjeku kome je Allah darovao mudrost, pa on po njoj sudi i podučava druge! (Muttefek alejh)
Sve dok se ne pojavi zavidnost, ljudi će biti u dobru, kao što stoji u hadisu:
Prenosi Damre ibn Sa’leba, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Ljudi će biti u dobru sve dok ne budu zavidili!“ (Et-Taberani)
Na nama je braćo i sestre da se utječemo našem Stvoritelju od raznih zala, među kojima je i zavidnost, na što ukazuje kratka Kur’anska sura El-Felek:
Reci: “Tražim zaštitu u Gospodara svitanja.(1) Od zla onog šta stvara.(2) I od zla tame kad zamrači.(3) I od zla onih koje pušu u čvorove.(4) I od zla zavidnika kad zavidi!(5)
Ovo je braćo i sestre naredba Gospodara svjetova, pa utječimo se samo Njemu od od svakog zla, pa i zla zavidnika, koji zavidi, zavidnika koji ispoljava svoju zavidnost, ali i onoga koji je prikriva!
Kao vjernici smo dužni kada vidimo neko dobro kod brata muslimana, da mu poželimo u njemu bereket, a ta naša iskrena dova može biti uzrokom da i nas Allah, dželle še’nuhu, počasti sa istom blagodati.
Prenosi Ebu Umame bin Sehl, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Kada neko od vas vidi kod svoga brata ono što mu se dopada, neka mu poželi bereket!“ (Ahmed)
Blago svakom vjerniku čije srce Allah, subhanehu ve tea’ala, očisti od ove teške bolesti, koja nagriza ljudska srca i sa sobom donosi i druge bolesti duša!
Braćo i sestre, čuvajmo se zavidnosti, budimo od onih koje raduje svako dobro koje zadesi brata muslimana i muslimanku i molimo Allaha, dželle še’nuhu, da im u tome podari radosti na obadva svijeta, a to je uistinu prava sreća!
Molim Allaha, subhanehu ve te’ala, da nas učvrsti na putu islama, da nas sačuva iskušenja koja nećemo moći podnijeti, da nas sačuva zavodnosti, laži, potvore, ogovaranja, prenošenja tuđih riječi i svih bolesti duša, da nam oprosti grijehe i uvede nas u obećani džennet, u društvu sa poslanicima, iskrenim, šehidima i dobrim ljudima!
Sarajevo: 26. zu-l-ka’de 1431. po H. / 29. oktobar 2010. god.
Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
Nezim Halilović Muderris