Priredio: Ersan Grahovac
Šejh Muhammed Halil Herras je jedan od učenjaka ehli-sunnetske provenijencije u Egiptu, koji je živio i djelovao u dvadesetom stoljeću. Bio je veliki pomagač sunneta i borac protiv novotara i novotarija, koji je zbog svojih napora uloženih u širenje sunneta i poništavanje novotarija zaslužio da se makar ukratko osvrnemo na njegovu biografiju, kako bi nove generacije ummeta znale ko su njihovi prethodnici koji su doprinijeli očuvanju da‘ve sunneta u dvadesetom stoljeću. Nakon što smo govorili o biografiji nekih ehli-sunnetskih učenjaka Egipta, koji su također živjeli i djelovali u dvadesetom stoljeću, poput šejha Ahmeda Šakira, šejha Muhammeda Hamida el-Fekijja i Abdurrezzaka Afifija, došao je red na još jednog velikana, šejha Muhammeda Halila Herrasa. Ovi učenjaci su dali veliki doprinos oživljavanju i širenju ispravnog shvatanja Allahove vjere kako u Egiptu tako i u cijelom svijetu, a plodove njihove da‘ve vidimo danas u cvjetanju ehli-sunnetske da‘ve u Egiptu i svijetu. Bili su pioniri oživljavanja islamskog naslijeđa koje se ogledalo u valorizaciji i štampanju kapitalnih djela iz svih islamskih nauka koja su prije toga bila samo u manuskriptima i dostupna samo nekolicini ljudi. Zahvaljujući ovim i njima sličnim učenjacima, danas imamo na hiljade štampanih i širim masama dostupnih djela iz svih islamskih nauka, i cijeli pokret valorizacije islamskog naslijeđa koji je danas poprimio velike razmjere širom svijeta.
Školovanje i funkcije
Muhammed Halil Herras rođen je 1915. godine u gradu Šejn, u zapadnom dijelu Egipta. Godine 1926. upisao se na Al-Azhar, da bi 1940. godine, sa svojih 25 godina, diplomirao na Fakultetu za usulid-din. U tom periodu svog života bio je eš‘arijske akide, te je za svoju užu specijalizaciju na postdiplomskim studijama odabrao smjer filozofije i logike. Bio je veliki neprijatelj Ibn Tejmijje, jer je znao za Ibn Tejmijjino neprijateljstvo prema filozofima i logičarima, pa je odlučio doktorski rad posvetiti odgovoru Ibn Tejmijji. S tim ciljem sakupio je Ibn Tejmijjine knjige koje su mu bile dostupne i potpuno se posvetio njihovom detaljnom i dubioznom proučavanju. Nakon što je za tri mjeseca završio sa njihovim proučavanjem, izjavio je da nije razumio islam osim nakon proučavanja ovih knjiga. Iz neprijatelja ehli-sunneta i Ibn Tejmijje pretvorio se u najvećeg pomagača ehli-sunnetskog pravca i najvećeg branioca Ibn Tejmijje. Tada je temu za magistarski rad nazvao “Ibn Tejmijje es-selefi”, i u njoj odbranio ovog velikog učenjaka od potvora i napada njegovih neprijatelja. Zatim se zaposlio kao profesor na Fakultetu usulid-dina na Al-Azharu, gdje je radio neko vrijeme, da bi poslije toga otputovao u Rijad, glavni glad Saudijske Arabije, kao odgovor na poziv šejha Abdul-Aziza ibn Baza, da radi kao profesor na Univerzitetu “Muhammed ibn Saud”. Zatim se, nakon nekog vremena, vratio u Egipat, poslije čega je ponovo otputovao u Saudijsku Arabiju, ovog puta u Mekku, gdje je radio kao profesor na tadašnjem Fakultetu šerijata, koji je kasnije prerastao u Univerzitet “Ummul-Kura”. Zatim se vratio u Egipat i radio kao zamjenik predsjednika džemata “Ensarus-sunnetil-Muhammedijje”, a zatim i kao njegov predsjednik.
Da‘va i naučni doprinos
Šejh Muhammed Halil Herras bio je selefijske akide, prvih generacija muslimana, koju je branio od natruha i optužbi novotara kroz svoje knjige, tekstove i predavanja. Bio je trn u oku novotara i sekularista, od kojih je doživljavao mnoge neprijatnosti koje je strpljivo podnosio. Cijeli život je branio Poslanikov, sallallahu alejhi ve selem, sunnet, od onih koji ga poriču, kao i od onih koji ga tumače na osnovu svojih prohtjeva, a ne na osnovu menhedža prvih generacija. Zbog toga je više puta bio izložen pokušaju ubistva od strane sufija i poricatelja sunneta, ali ga je Allah sačuvao njihovih spletki. Jedan od studenata na Islamskom univerzitetu “Ummul-Kura” u Mekki, Musa Vasil es-Sullemi napisao je magistarski rad na temu “Šejh Muhammed Halil Herras i njegovi napori u potvrđivanju akide selefa”, a u obrazloženju razloga odabira teme rekao je: “Djela šejha obiluju velikim znanjem, jasnom metodom izlaganja tematike i preciznim razumijevanjem mišljenja suprotnog akidi selefa, zbog čega su velika korist i veliko dobro u isticanju ovih napora.“ Na kraju autor magistarskog rada zaključuje da se šejh Herras “odlikovao jačinom dokazivanja tekstovima Kur’ana i sunneta, što ukazuje na čvrstinu i obilje njegovog znanja; čvrsto držao Kur’ana i sunneta, vraćajući se na njih u svim stvarima; posvetio pojašnjavanju osnova na kojima su apologetičari izgradili svoje vjerovanje, i to je veoma korisna metoda u spoznaji istine”.
Šejh Herras, kao neko ko je do doktorata izučavao akidu filozofa i mutekellima, izuzetno dobro je poznavao njihova mišljenja, što mu je dodatno pomoglo da ih, nakon precizne spoznaje stavova ehli-sunneta, efikasno razotkrije i pojasni mjesta na kojima su pogriješili. Mnoga pitanja koja su naizgled izgledala kao najkomplikovanije mes’ele rješavao je vrlo jednostavno. Zaslužio je respekt velikih ehli-sunnetskih učenjaka tog vremena, poput Muhammeda Hamida el-Fekijja, Abdurrezzaka Afifija, Abdul-Aziza ibn Baza, Abdurrahmana el-Vekila, Ebul-Vefa’a Muhammeda Derviša, Muhammeda Alija Abdurrahima i mnogih drugih, i na njegovim rukama su odgojene nove generacije uleme.
Šejhova naučna djela
Iza sebe je ostavio puno djela, od kojih su neka autorska, neka su valorizacija, a neka komentari. Od djela koja je iza sebe ostavio su:
● Da‘vetu-tevhid;
● Ba’isun-nehdatil-islamijje Ibn Tejmijje es-Selefi;
● Es-simaruš-šehijje fi šerhil-akidetil-vasitijje libni Tejmijje;
● Faslul-mekal fi ref’i Isa alejhisselam;
● Šerhut-tergib vet-terhib lil-munziri;
● Šerhus-siretin-nebevijjei libni Hišam;
● Tahkikul-hasa’isil-kubra lis-Sujuti;
● Tahkiku kitabit-tevhid libni Huzejme;
● Medžmu’atur-resail;
● Šerhul-kasidetin-nunijjeh;
● Es-Sifatul-ilahijje inde Ibni Tejmijje;
● Tahkiku Subulis-selam;
● Tahkiku kitabil-Iman libni Tejmijje;
● Tahkikul-kelimit-tajjib libni Tejmijje;
● Tahkiku Te’vili muhtelefil-hadis libni Kutejbe;
● Tahkiku kitabil-Emval lil-Kasim ibn Sellam;
● El-Hareketul-vehhabijje – redd ‘ala mekalid-duktur Muhammed el-Behijj fi nakdil-vehhabijje;
● Muhadarat fil-felsefetiš-šerkijje vel-igrikijje;
● Tejsirul-kavaidil-mentikijje;
● Akidetuna: akidetul-Kur’an ves-sunne;
● Fuknus-sunneh;
● Allahu mustevin ‘ala ‘arših ve leu kerihel-mu’attilun;
Njegove fetve su sakupljene u knjigu pod naslovom “Fetaval-allame Muhammed Halil Herras”, a tekstovi su sakupljeni u knjigu pod naslovom “Min reva’i’il-hedjin-nebevijji”.
Šejh je na ahiret preselio u septembru 1975. godine, poslije života ispunjenog naukom i borbom za sunnet. Posljednja godina njegovog života bila je ispunjena predavanjima, a posljednja hutba koju je održao bila je pod naslovom “Tevhid i važnost povratka njemu”, poslije koje je odmah preselio. Poslije njegove smrti ostala je jedna velika praznina u ummetu, i istinu je rekao Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve selem: “Allah neće odjedanput uzeti znanje iz srca ljudi, već će ga uzeti smrću učenjaka.“ (Muttefekun alejhi)
(“Biografija šejha Muhammeda Halila Herrasa”, šejha Abdul-Fettaha Selameha i Fethija Emina Osmana)